Pagina 28 (NL)  B2-2023 PNKV BiuletynOnline.

Cognitie

Niet te veel nadenken

Minder redeneren kan helpen om taal te leren. Kinderen leren vaak gemakkelijker nieuwe talen dan volwassenen, maar het is onduidelijk waarom. Sommigen veronderstellen dat het begrijpen van een taal vereist dat subtiele patronen onbewust worden geabsorbeerd en dat het superieure bewuste redeneren van volwassenen verstoort dit proces. Nieuw onderzoek suggereert dat volwassenen inderdaad te slim zijn voor hun eigen bestwil. In een recente studie in het Journal of Experimental Psychology las en een groep Belgische volwassenen tegelijkertijd reeksen van vier verzonnen woorden (zoals "kieng nief siet hiem"). Specifieke medeklinkers verschenen altijd aan het begin of het einde van een woord als het woord een bepaalde klinker bevatte. Vervolgens lazen de deelnemers de sequenties snel hardop. Hun vermogen om daarbij geen fouten te maken gaf aan hoe goed zij de medeklinker-klinkerpatronen hadden geabsorbeerd.

Maar vóór de blootstelling aan de nieuwe woorden hadden de deelnemers een aparte test gedaan: toetsen indrukken om te reageren op letters en cijfers. Sommigen kregen een veel snellere, mentaal meer inspannende versie van deze test. Degenen die de moeilijke versie ondergingen, beweerden achteraf meer cognitieve vermoeidheid te hebben, maar presteerden beter op de daaropvolgende taaltaak. De onderzoekers veronderstellen dat vermoeide personen minder bewuste analyse maakten van de woordregels; zij leerden als een kind. Voor een verwant artikel, in de Proceedings of the National Academy of Sciences USA, liet het team Engelssprekende volwassenen luisteren naar stromen lettergrepen die in het geheim waren samengevoegd tot "woorden" van drie lettergrepen. Later lieten ze paren van clusters van drie lettergrepen horen; één woord in het paar kwam uit de stroom, en één was een nieuwe combinatie. De deelnemers raadden welk woord bekend was en beoordeelden vervolgens hun vertrouwen erin. In één groep hadden sommigen deelnemers eerst de oorspronkelijke mentaal drainerende test gedaan. In een andere groep hadden sommigen deelnemers magnetische pulsen gekregen om de activiteit te verstoren in een hersengebied dat in eerder onderzoek in verband werd gebracht met executieve controle. In beide groepen verbeterden deze interventies de prestaties van de deelnemers op de lettergreeptaak wanneer zij onzeker waren over hun antwoorden, wat wijst op onbewuste parsing van spraak. (Zekere antwoorden duidden op bewuste herinnering).

De meeste neurowetenschappers vinden het goed dat de studies de cognitieve controle verschillend onderzochten en verschillende vaardigheden maten. Dat is echt goed in de wetenschap omdat je convergerende bewijzen hebt. Het zou goed zijn om ook hogere taalvaardigheden zoals grammatica op deze manier te bestuderen. Psychologe Eleonore Smalle van de Universiteit Gent, die de leiding had over beide publicaties, geeft advies op basis van de bevindingen van haar team. Als je begint met het leren van een taal, zegt ze, verdiep je dan in de geluiden ervan, zelfs - of vooral - terwijl je wordt afgeleid. "Drink een goed glas wijn terwijl je naar een podcast in het Italiaans luistert," stelt ze lachend voor. "Waarom niet? Het kan helpen."

Matthew Hutson

- - -